Evrensel Hizmet Özürlüler

3 Aralık Pazartesi Günü Dünya Engelliler Günüydü. Ben de böyle bir gün olduğunu 1 Aralık’ta Ankara Bilişim Fuarı bünyesinde düzenlenen ve konuşmacı olarak katıldığım “Devlet, Vatandaş ve Bilişim” Forumu’nda öğrendim. Salondaki izleyicilerin yarısından fazlası görme engellilerdi. İzleyicilerin haykırışları ise kamu ve özel web sitelerine erişim zorluğu bunun yanında da Türkiye’de yaşayan 8.5 milyon bedensel ve fiziksel engellinin sosyal yaşama entegre olmasını sağlayacak, onları ekonominin üretken birer bireyi haline getirecek olan Bilgi ve İletişim Teknolojileri alanında kendilerine pozitif ayrımcılık yapılması isteğiydi.

Türkiye gibi, bilgi ve iletişim çağının gereği olarak tüm dünya devletlerinden bir adım illeride bulunan ve bu alandan ciddi bir vergi payı almayı akıl eden bir ülkede, nüfusunun yüzde 10’undan fazlasını oluşturan engelliler için bu alanda bir kaynak düşünülmüştür herhalde diye araştırmaya başladım.

Sonuçta buna yönelik olarak bir kaynak da buldum. Evrensel Hizmet Fonu.

Bu fonla ilgili kanunda :

Düşük gelirliler, özürlüler ve sosyal desteğe ihtiyacı olan grupların da evrensel hizmetten yararlanabilmesi için uygun fiyatlandırma ve teknoloji seçeneklerinin uygulanabilmesine yönelik tedbirler alınır.
deniliyor.

Kanunda belirtildiği üzere özürlülere (Ben engelli demeyi daha doğru buluyorum) pozitif ayrımcılık yapılması gerektiği vurgulanırken bunun bu fon kapsamında gerçekleştirilmemisinden dolayı herhade Türkiye Cumhuriyeti Devleti biz vatandaşlarına bir ÖZÜR borçlu. Sadece engelli vatandaşlar için mi bu özür? Tabii ki hayır. Evrensel Hizmet Fonu’nu düzenleyen 16 Haziran 2005 Tarih ve 5369 sayılı kanuna bakarsak Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin bu kanunu uygulamadığı, uygulayamadığı için tüm Internet kullanıcılarından da özür dilemesi gerekir.

Kısaca Evrensel Hizmet, coğrafi konumlarından bağımsız olarak Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde herkes tarafından erişilebilir, önceden belirlenmiş kalitede ve herkesin karşılayabileceği makul bir bedel karşılığında asgari standartlarda sunulacak olan, temel internet erişimi de dahil elektronik haberleşme hizmetlerini tanımlıyor. En azından kanunda belirtildiği üzere durum bu.

Evrensel Hizmet Sabit telefon hizmetlerini, Ankesörlü telefon hizmetlerini,
Basılı veya elektronik ortamda sunulacak telefon rehber hizmetlerini, Acil yardım çağrıları hizmetlerini,Temel internet hizmetlerini ve Ulaşımı yalnız deniz yoluyla sağlanabilen yerleşim alanlarına yapılan yolcu taşıma hizmetleri ile denizde tehlike ve emniyete ilişkin haberleşme hizmetlerini kapsıyor.

Ayrıca kanun çerçevesinde “Evrensel hizmet, fert başına gayrisafi yurt içi hasıla tutarı da göz önünde bulundurularak karşılanabilir ve makul fiyat seviyesinde sunulur” ibaresi gözalıcı bir şekilde yer alıyor.

Şimdi bu kadar bilgi neticesinde toplam kaynağı 300 milyon dolarlara vardığı belirtilen, tek bir kalemde Türkiye’nin en büyük adası Gökçeada ve Bozcaada’ya daha sağlıklı bir ulaşım sağlanması için 25 milyon YTL kaynak aktarılan, Milli Eğitim Bakanlığı’na 1.500 BİT sınıfı kurulması için 200 milyon YTL bütçeye kaynak aktarılan bu fon ve Evrensel Hizmet kanunu ile ilgili ben birkaç soru sormak istiyorum.

Hoş. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde konunun uzmanı o kadar siyaset erbabı varken, Türkiye’nin billişimle kalkınması için canla başla uğraşan sayılarını benim bile tam olarak çıkartamadığım o kadar çok Sivil Toplum Kuruluşu varken bu soruları sormak pek bize düşmez ama…

1- Kanun’da apaçık “özürlülere” evrensel hizmet sağlanmasına yönelik tedbir alınır derken neden şimdiye kadar bu fon ülke nüfusunun yüzde 10’unu aşan engellilere temel internet erişimi sağlamak için de kullanılmamıştır

2- Kanunda hizmet bedelinin fert başına gayrisafi yurt içi hasıla tutarı da göz önünde bulundurularak karşılanabilir ve makul fiyat seviyesinde sunulur denmesine karşılık neden Avrupa’nın en düşük kişi başına gelir rakamına sahip ülkemizde Internet hizmetleri Avrupa’ya göre ortalama 6 kat daha fazla fiyata sunulur?

Bu fondan temel internet hizmetlerinin kanunda belirtildiği üzere makul fiyat seviyesine çekilmesi için ödenek neden ayrılmaz?

3- Temel Internet Hizmeti günümüze genişbant internet erişimi ile birlikte anılırken neden hala kırsal kesimdeki bulunan 11 bin küsür telefon santralı genişbant internet hizmeti sunamaz. Neden Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin ilköğretim okullarının belirli bir bölümünde sabit telefon hizmetleri henüz yoktur?

Umarım bu soruların takipçisi olacak TBMM üyeleri ve Bilişim STK’ları da çıkar ortaya. Ayrıca bu sorulara cevap verecek kanunun uygulanmasından sorumlu hükümet organları da bu soruların cevaplarını verebilirler.