Türkiye’nin internet gerçeği
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun 2019 yılı üçüncü çeyrek Elektronik Haberleşme Sektörü verilerine göre ülkemizde sabit internet abone sayısı 14 milyonu geçti. Uluslararası standartlara göre hızlı internet olarak adlandırılan 100 Mbps hızın üzerinde internet kullananların sayısı ise bin abonenin biri bile değil.
BTK’nın son çeyrek raporuna göre sabit internet abonelerinin büyük çoğunluğu DSL teknolojileri ile internete bağlanıyor. 9.7 milyon abonenin tercihi, tercihi demek doğru değil aslında, internet hizmetine erişmek için kullandığı teknoloji DSL teknolojileri. ADSL, ADSL2/2+, VDSL, VDSL2/2+ vs. Bir milyonun hemen üzerinde abone kablotv teknolojisi ile internet erişimini sağlarken üç milyonun hemen üzerinde kullanıcı fiber internet altyapısı ile internete bağlanıyor. ISDN gibi değişik teknolojiler ile internete bağlanmayı seçen aboneler ise toplamda yok sayılabilecek kadar az.
 |
2019/3 | 2018 | 2017 | 2016 | 2015 | 2014 | 2013 |
| xDSL | 9.700.110 | 9.491.634 | 8.656.181 | 7.764.204 | 7.157.200 | 6.799.100 | 6.644.543 |
| Kablo | 1.029.167 | 932.121 | 826.734 | 736.916 | 629.064 | 558.456 | 486.497 |
| Fiber | 3.090.952 | 2.800.557 | 2.336.687 | 1.926.080 | 1.672.628 | 1.457.397 | 1.193.704 |
| Diğer | 249.196 | 182.914 | 105.303 | 116.077 | 90.845 | 97.326 | 116.043 |
| TOPLAM | 14.069.425 | 13.407.226 | 11.924.905 | 10.543.277 | 9.549.737 | 8.912.279 | 8.440.787 |
BTK, fiberi FTTH (Eve Kadar) ve FTTB (Binaya Kadar) olmak üzerinde iki şekilde raporluyor. Yukarıdaki tabloda ikisinin toplamı yer alırken, Türk Telekom’un fiber tanımı ise farklı. Türk Telekom, saha dolabına kadar çektiği fiberi de FTTC faaliyet raporlarında fiber olarak tanımlıyor. Turkcell ve Türk Telekom’un kendi beyanlarına göre fiber abone sayıları ve BTK rakamlarının durumu ise aşağıdaki tabloda yer alıyor.
|
2019 3Ç | 2018 | 2017 | 2.016 | 2015 | 2014 | 2013 |
| BTK FTTH Fiber | 1.855.622 | 1.465.353 | 1.014.122 | 758.150 | 641.776 | 472.424 | |
| BTK FTTB Fiber | 1.235.330 | 1.335.204 | 1.322.565 | 1.167.930 | 1.030.852 | 984.973 | |
| BTK Toplam Fiber | 3.090.952 | 2.800.557 | 2.336.687 | 1.926.080 | 1.672.628 | 1.457.397 | 1.193.704 |
| Turkcell Fiber | 1.455.700 | 1.385.600 | 1.204.300 | 1.043.900 | 899.400 | 735.100 | 570.000 |
| TT FTTH/B Fiber | 1.557.000 | 1.356.000 | 1.065.000 | 869.000 | 768.000 | 729.000 | 624.000 |
| TT FTTC Fiber | 2.472.000 | 2.276.000 | 1.684.000 | 1.143.000 | 696.000 | 395.000 | 139.000 |
| Diğer Fiber* | 78.252 | 58.957 | 67.387 | 13.180 | 5.228 | N/A | N/A |
| (BTK Fiber rakamında Tcell ve TürkTelekom FTTH/B rakamları çıkarılmıştır) | |||||||
Erişim rakamları da farklı
Türk Telekom, Turkcell’in, KabloNet’in ve BTK’nın fiber tanımlarındaki farklılıklar Türkiye’de gerçekten kaç fiber abonesi olduğunu ve kaçının fiberin sunduğu hız limitlerinden faydalanabilecek konumda olduğu konusunda da kafaları karıştırıyor.
Yazının girişinde, BTK tanımlamalarına göre Eve Kadar ve Binaya Kadar fiber tablosu yer alıyor. Türkiye’de internet erişimi altyapısını sağlayan üç kuruluş, KabloNet (Tamamı Fiber Kabul Edildi), Turkcell ve Türk Telekom’un bu teknolojiyi eriştirebildikleri hane sayısını ve bu hanelerden abone olanların sayıları yer alıyor.
Aşağıdaki grafikte ise, FTTC’nin de fiber olarak alındığında erişilen hane ve abone sayısı rakamı gösteriliyor.
KabloNet ve Turkcell rakamlarında bir değişiklik yok. Zaten onlar sadece FTTH ve FTTB’yi fiber olarak kabul ediyor. Türk Telekom, 2019 üçüncü çeyreğinde, Türkiye’de toplam 20.3 milyon haneye fiber erişimi sağladığını söylüyor. Burada, Türkiye’deki hane sayısını da vermekte fayda var. Konut, yazlık/mevsimlik konut ve inşaat halindeki konutlar dahil, Eylül 2019 sonu itibarıyla Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi’nde kayıtlı konut sayısı 38,4 milyona ulaştı. FTTC’yi fiber olarak alsak bile Türkiye’de potansiyel abonelerin sadece yarısının fiber erişimi bulunuyor.
|
2019 3Ç | 2018 | 2017 | 2.016 | 2015 | 2014 | 2013 |
| Kablonet Erişim | 4.081.794 | 3.848.884 | 3.612.541 | 3.405.468 | 3.145.174 | ||
| KabloNet Abone | 931.415 | 826.729 | 736.917 | 629.001 | 558.061 | 486.568 | |
| Turkcell Erişim | 3.500.000 | 3.400.000 | 3.100.000 | 2.700.000 | 2.400.000 | 2.100.000 | 1.700.000 |
| Turkcell Abone | 1.455.700 | 1.385.600 | 1.204.300 | 1.043.900 | 899.400 | 735.100 | 570.000 |
| TT Toplam Erişim | 20.300.000 | 18.600.000 | 16.200.000 | 13.900.000 | 12.100.000 | 10.100.000 | 9.000.000 |
| TT Toplam Abone | 4.029.000 | 3.633.000 | 2.749.000 | 2.011.000 | 1.465.000 | 1.124.000 | 763.000 |
| FTTC Erişim | 14.400.000 | 13.400.000 | 11.700.000 | 7.200.000 | 6.490.000 | ||
| FTTC Abone | 2.472.000 | 2.276.000 | 1.684.000 | 1.143.000 | 696.000 | 395.000 | 139.000 |
| FTTB/FTTH Erişim | 5.900.000 | 5.200.000 | 4.500.000 | 2.900.000 | 2.510.000 | ||
| FTTB/FTTH Erişim | 1.557.000 | 1.356.000 | 1.065.000 | 869.000 | 768.000 | 729.000 | 624.000 |
Üç altapı sağlayıcı şirketin faaliyet raporlarında ve yatırımcı sunumlarında belirttikleri rakamları tabloda görebilirsiniz. Bu tabloda eksik olan veri ise Türk Telekom’un sadece bakır hatlar ile santralden haneye kadar eriştirdiği internet.
Peki hızlar ne alemde?
14 milyonu aşan sabit internet abonesinin aldığı hız ise günümüz teknolojisinde çok düşük. Yanlış anlaşılmak istemem. Aldığı hız derken, tüketici tercihi de olabilir, erişim kaynaklı sorunlar da. Nihayetinde HIZLI İNTERNET olarak tanımlanan 100 Mbps hızın üzerinde vaatte bulunan internet erişimi satın alanlar bin aboneden biri bile değil.
ABD’nin bizim BTK ile eşdeğer kurumu FCC’nin tanımlamalarına göre Genişbant olarak kabul edilen hız ise 25 Mbps. Türkiye’de bu hızın üzerinde erişim satın alananlar 2 milyonun biraz üzerinde. 3.5 milyon abone ise 10 Mbps altındaki hızları satın alıyor. 1 milyonun üzerinde abone ise internetini 4 Mbps’e kadar hız olarak alıyor.
Önceki yıllara göre bu değişimi görebilmek ise BTK raporlarında artık mümkün değil. 2019 yılında BTK, abone hız tanımlamalarını raporlarında değiştirdiği için kıyaslamak mümkün değil. Yine de aşağıdaki tabloda değişimi biraz olsun görebilmek mümkün.
|
2019/3 | 2018 | 2017 | 2016 | 2015 | 2014 | 2013 |
| <4 | 1.097.415 | 898.284 | 381.597 | 284.668 | 324.691 | 481.263 | 855.683 |
| 04 10 | 2.462.149 | 2.265.821 | 2.361.131 | 2.256.261 | 2.654.827 | 4.251.157 | 6.075.349 |
| 10-30 | 0 | 9.090.099 | 8.311.659 | 7.475.183 | 6.331.476 | 4.055.087 | 1.565.900 |
| 10-16 | 4.628.841 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 16-24 | 3.728.398 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 24-35 | 1.280.318 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 30-50 | 0 | 978.727 | 751.269 | 400.645 | 210.094 | 115.860 | 51.341 |
| 35-50 | 548.708 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 50-100 | 309.527 | 174.294 | 119.249 | 126.519 | 28.649 | 8.912 | 8.557 |
| >100 | 14.069 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Peki rekabet ?
Konuya çok vakıf olmayanlar, neden sadece KabloNet, Turkcell ve Türk Telekom rakamları yer alıyor burada? Vodafone, D-Smart, Turk.net ve Millenicom gibi alternatif operatörlerin verileri neden yer almıyor? diye sorabilir. Konuyu iyi bildiğini iddia edenler bile oldukça fazla karıştırıyorlar.
Şimdiye kadar vermiş olduğum rakamların tümü, altyapı sağlayıcıların, yani toptan satıcıların rakamları. Türkiye’de toptan satış yapan üç internet sağlayıcısı bulunuyor. Türk Telekom, sabit telefon altyapısı ile Türkiye’nin 81 ilinde xDSL ve Fiber hizmetler sunuyor.Turkcell SuperOnline dahil olmak üzere tüm İnternet Servis Sağlayıcılar xDSL ve DSL hatlar üzerinden fiber hizmetini Türk Telekom’dan satın alıp aboneye veriyor. KabloNet’in xDSL satışı yok.
Turkcell SuperOnline (Grafiklerde ve Tablolarda Turkcell olarak yer aldı) 20 şehirde kendi fiber altyapısı ile FTTH denilen eve kadar fiber hizmeti sunuyor. TTNET dışında tüm servis sağlayıcılar ve Digiturk Turkcell’in hizmetini satabiliyor. Turksat AŞ ise KabloNet adı altında Kablo TV altyapısı ile 24 şehirde internet hizmeti sunuyor. Turkcell ve Vodafone KabloNet hizmeti satabiliyor.
Turkcell SuperOnline ve diğer tüm şirketler ise bu üç toptancıdan satın aldığı hizmeti perakende olarak abonelere iletiyor. Buna, Türk Telekom’un TTNET isimli şirketi de dahil. TTNET, ürün ve hizmet satışında kendi ismini değil de Türk Telekom markasını kullandığı için bazen karışıklıklar olabiliyor.
Haritada, KabloNet ve Turkcell’in hizmet ağını görebilirsiniz. Mavi Renkler KabloNet’i, Sarılar Turkcell’i, Yeşil olanlar ise hem KabloNet hem de Turkcell’in hizmet verdiği illeri gösteriyor. Diğer tüm illerde internet sağlayıcı olarak sadece Türk Telekom var. İnternet Servis Sağlayıcılara göre Türkiye’deki abone sayıları ise tablodaki gibi.
|
2019/3 | 2018 | 2017 | 2016 | 2015 | 2014 | 2013 |
| TTNet | 8.635.259 | 8.335.865 | 7.462.302 | 6.697.768 | 6.394.378 | 6.379.742 | 6.453.038 |
| Superonline | 2.124.258 | 2.206.846 | 2.140.479 | 1.909.451 | 1.567.424 | 1.245.763 | 911.141 |
| Kablo | 1.029.167 | 932.121 | 826.734 | 736.916 | 629.064 | 558.456 | 486.497 |
| Vodafone | 937.595 | 822.109 | 645.137 | 509.187 | 276.080 | 65.040 | 111.371 |
| D-Smart | 494.226 | 424.154 | 333.653 | 303.554 | 347.327 | 373.562 | 365.586 |
| Turknet | 301.230 | 232.037 | 180.683 | 146.881 | 178.116 | 146.757 | 67.791 |
| Millenicom | 219.076 | 209.582 | 174.032 | 117.505 | 97.964 | 89.221 | 108.949 |
| Diğer | 328.615 | 244.512 | 148.537 | 88.129 | 44.529 | 38.357 | 52.457 |
| TOPLAM | 14.069.425 | 13.407.226 | 11.911.556 | 10.509.390 | 9.534.883 | 8.896.898 | 8.556.830 |
Grafiklerde bana yardımcı olan Cem Argun ve Tarık Yılmaza teşekkürü ayrıca borç bilirim.
